17020 Glossarium

Ook op deze site ontkomen we er niet aan om af en toe in onbegrijpelijk vakjargon te schrijven. Om e.e.a. te verduidelijken treft u hier een lijst aan met definities.

 

Accreditatie Accrediteren betekent letterlijk: vertrouwen geven.

De procedure waarbij een derde partij (in Nederland de RvA) de garantie afgeeft dat een conformiteits-beoordelende instelling aan specifieke vereisten voldoet; bijvoorbeeld ISO/IEC 17025 (laboratoria), ISO/IEC 17020 (inspectie-instellingen), ISO/IEC 17021 (certificatie van managementsystemen), ISO/IEC 17024 (personencertificatie), ISO/IEC 17065 (productcertificatie).
Deze normen richten zich met name op de deskundigheid, onpartijdigheid, onafhankelijkheid en verbetercultuur van conformiteit beoordelende organisaties. Organisaties die aan de normen voldoen, krijgen een formele accreditatie. Dat houdt in dat ze gebruik mogen maken van het accreditatiemerk. Certificaten en rapporten die van dit merk zijn voorzien worden in vrijwel alle landen wereldwijd geaccepteerd.

Administratieve vereisten Binnen ISO/IEC 17020 worden hiermee ‘bestuurlijke vereisten’ bedoeld. Het betreft bepalingen t.a.v. de bestuurlijke inrichting van de inspectie-instelling.
Afwijking, geconstateerde
(A-afwijking; B-afwijking bij onderzoek RvA)
  • A-Afwijking:
    Een situatie die door het beoordelingsteam als een afwijking tegen een accreditatievereiste wordt beschouwd en die volgens het beoordelingsteam kan leiden, leidt of heeft geleid:
    – tot onjuiste of onbetrouwbare (niet aantoonbaar juiste) resultaten van de conformiteitsbeoordeling, of
    – tot het ten onrechte gebruiken van het accreditatiemerk of het op andere wijze onterecht claimen van accreditatie, of
    – tot een concrete bedreiging voor de gezondheid of veiligheid van personen of voor het milieu.
  • B-Afwijking:
    Een situatie die door het beoordelingsteam als een afwijking tegen een accreditatievereiste wordt beschouwd, maar die volgens het beoordelingsteam niet leidt, heeft geleid of kan leiden tot één van de situaties gespecificeerd onder bovenstaande definitie voor Categorie A.
Afwijking Iedere gebeurtenis binnen het beschreven kwaliteitssysteem waarbij het gestelde doel niet wordt gehaald, of waarbij het doel niet kon worden gehaald d.m.v. het volgen van de voorgeschreven procedure.
Afwijkingen-management De wijze waarop de inspectie-instelling omgaat met geconstateerde afwijkingen.
Apparatuur Alle bij de inspectie-instelling in gebruik zijnde apparaten die (een significante) invloed hebben op de inspectieresultaat.
Audit, interne Een onderzoek dat, met een systematische en gedisciplineerde aanpak, wordt uitgevoerd naar het goed en betrouwbaar functioneren van de interne organisatie door auditors die in dienst zijn van die organisatie of worden ingehuurd om namens de organisatie de audit uit te voeren.
Auditbevindingen Objectieve, waar mogelijk met bewijs omkleedde vaststelling door een auditor gedaan, hetzij d.m.v. waarneming, interview, data-analyse of documentenonderzoek.
Auditconclusie De slotbevinding van de auditor of het auditteam over conformiteit van de ge-audite activiteit t.a.v. de auditcriteria.
Auditcriteria De eisen waartegen getoetst wordt tijdens een audit, bijvoorbeeld de eisen uit ISO/IEC 17020:2012
Auditdoel Het resultaat dat bereikt dient te worden door het uitvoeren van de audit.
Auditprogramma Vastlegging van de wijze waarop audits binnen een gestelde periode gaan plaatsvinden, waarbij is vastgelegd:

  • Benodigde middelen;
  • Tijdsperiode;
  • Auditdoelen;
  • Uitgebreidheid, aantallen, soort, duur, locaties;
  • Auditprocedure;
  • Auditcriteria;
  • Auditmethoden;
  • Auditoren
Bijwoning Beoordeling van de (inspectie-)werkzaamheden tijdens de uitvoering daarvan.
Conformiteits-beoordelingen Vaststellen van overeenkomst met een gestelde norm.
Document Informatie (zinvolle gegevens) en het ondersteunende medium (papier/computer); een document levert sturing en/of richting voor het uitvoeren van het (inspectie-)werk, het nemen van beslissingen of het vormen van een oordeel. Voorbeelden: werkinstructie, standaardformulier, procedure.
Faciliteiten Ruimten en inrichtingen die t.b.v. inspecties worden gebruikt en onder verantwoording van de inspectie-instelling vallen.
Herleidbaarheid (bij metingen) Het resultaat van een meting kan gerelateerd worden aan (inter)nationale standaarden via een ononderbroken keten van vergelijkingen.
IEC International Electrotechnical Commission
IJken Een speciale keuring waarbij het meetinstrument, referentie of anderszins geheel getoetst wordt aan wettelijke voorschriften.
ILAC International Laboratory Accreditation Cooperation
Inspectie Vaststelling van (non-) conformiteit van een object t.a.v. een vastgestelde norm.
Inspectie-item Te inspecteren object
Inspectiemethode Vastlegging van de vereisten waartegen de inspectie wordt uitgevoerd.
Inspectie-object Te inspecteren object (zie inspectie-item)
Inspectie-organisatie/ keuringsinstelling
Type A,B,C
Type-indeling binnen ISO/IEC 17020:2012 t.a.v. de mate van onafhankelijkheid van de inspectieorganisatie.

  • Type A: Volledig onafhankelijk, voert inspecties uit voor derden.
  • Type B: Onderdeel van onderneming, voert inspecties uit voor het eigen ‘moederbedrijf’.
  • Type C: Betrokken bij ontwerp, de productie, de levering, de installatie, het gebruik of het onderhoud van de te inspecteren items/objecten. Voert inspecties uit voor derden.
Inspectierapport Schriftelijke vastlegging van alle resultaten van een inspectie, waaronder beoordelingen van de inspecteur en resultaten van metingen en een verklaring van conformiteit.
Inspectiecertificaat Inspectierapport zonder inspectieresultaten. Doorgaans bevat een inspectiecertificaat enkel een verklaring van conformiteit. Aan een inspectiecertificaat dient een inspectierapport waarop de inspectiebevindingen zijn vermeld, ten grondslag te liggen.
Inspectieresultaten Alle vaststellingen van (non-)conformiteit die tijdens inspecties plaatsvinden, waaronder observaties en resultaten van metingen.
International Standard Binnen ISO/IEC 17020:2012 wordt deze term gebruikt om te verwijzen naar de ISO/IEC 17020:2012 zelf.
ISO International Organization for Standardization
Justeren Het verrichten van handelingen om een meetinstrument, referentie of anderszins zo nauwkeurig mogelijk te laten functioneren, of om deze geschikt te maken voor het te gebruiken doel.
Kalibratie Het bepalen van de afwijking van een meetinstrument, sensor, referentie of anderszins ten opzichte van een relevante standaard.
Klacht Uiting van ongenoegen door een klant of buitenstaander t.a.v. de door de inspectie-instelling geleverde dienst(en).
Managementreview Periodieke beoordeling door het management van de inspectie-instelling van de effectiviteit en de continue geschiktheid van het kwaliteitssysteem, alsmede de beoordeling of beleid en doelen worden gerealiseerd. (NL = directiebeoordeling).
Managementsysteem De gedocumenteerde vastlegging van de wijze waarop de inspectie-instelling wordt bestuurd, bedoeld om aan te tonen dat de instelling:

  • haar beleid t.a.v. de International Standard heeft verwoord;
  • doelen heeft gesteld die leiden tot het voldoen aan de eisen uit de International Standard;
  • het behalen van de doelen meetbaar is en toezicht daarop wordt uitgeoefend o.a. d.m.v. interne audits en directie-beoordelingen;
  • blijvend voldoet aan de eisen van de International Standard.

Definitie van ISO-CASCO: Een managementsysteem is een reeks gerelateerde en interactieve elementen van een organisatie om beleid en doelen vast te stellen en de vastlegging van de processen om deze doelen te verwezenlijken.

Met ‘Doelen’ wordt bedoeld ‘Objectives’, wat tevens vertaald kan worden als ‘Resultaat’.

Meten Het vaststellen van een grootheid door middel van een meetmiddel.

“Het vaststellen van de in een meeteenheid (of veelvoud of onderdeel daarvan) uitgedrukte waarde van een grootheid door gebruik te maken van een meetmiddel”.

NEN De afkorting NEN is de samenvoeging van de afkorting van het Nederlands Normalisatie-instituut en de Stichting Koninklijk NEC (Nederlands Elektrotechnische Comité). De NEN mag als uitgever en enige gemachtigde verkoper van de ISO-normen in Nederland optreden.
Procedure Beschrijving van de weg waarlangs één of meerdere doelen dienen te worden gerealiseerd.
Registratie Vastlegging (op papier of in de computer) waarin bereikte resultaten kenbaar zijn gemaakt of waarin het bewijs wordt geleverd van uitgevoerde activiteiten.
Referentie meetmiddelen Beheerd meetmiddel, welk niet voor operationele inspectieactiviteiten wordt ingezet, waartegen operationele meetmiddelen worden gekalibreerd om een eventuele meetafwijking vast te stellen.
Scope (toepassingsgebied) Het specifieke deel van de inspectiewerkzaamheden waar accreditatie voor is aangevraagd of verleend.
SI-stelsel System internationale d’Unites (=Het Internationale Systeem van de eenheden).
Tot het SI-stelsel behoren zeven basisgrootheden, die als referentiewaarde zijn vastgelegd. SI-basiseenheden:

  • Meter: lengte (symbool m)
  • Kilogram: gewicht (symbool kg)
  • Seconde: tijd (symbool s)
  • Ampère: elektrische stroom (symbool A)
  • Kelvin: temperatuur (symbool K)
  • Mol: hoeveelheid stof (symbool mol)
  • Candela: lichtsterkte (symbool cd)
SMART Methode die wordt gehanteerd bij het opstellen van doelen. Een door het management gesteld doel moet aan de volgende criteria voldoen: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden.
Technical Manager Functionaris als bedoeld in § 5.2.5 van ISO/IEC 17020:2012 die overall verantwoordelijkheid draagt voor het zekerstellen, dat de uitvoering van inspecties in overeenstemming is met de Internationale Standaard.
Uitrusting Zie ‘Apparatuur’. Onder uitrusting worden ook materialen voor bijvoorbeeld veilig werken bedoeld.
Validatie Bevestiging door onderzoek en het verstrekken van objectief bewijs dat aan de specifieke eisen voor een specifiek beoogd gebruik is voldaan